News

Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2008

Μας πνίγουν χρέη, τόκοι και ελλείμματα

Οι Standard & Poors και Fitch Ratings προετοιμάζουν το έδαφος για υποβάθμιση της ελληνικής οικονομίας

Διπλή ζημιά προκαλεί στην ελληνική οικονομία η πιθανότητα υποβάθμισης της πιστοληπτικής ικανότητάς της από τους ξένους διεθνείς οίκους. Μέσα στην εβδομάδα οι Standard & Poors και Fitch Ratings ανακοίνωσαν ότι υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να προχωρήσουν σε υποβάθμιση της ελληνικής οικονομίας, προκαλώντας φόβους τόσο στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης όσο και στην αγορά.

Την ίδια ώρα το δημόσιο χρέος έχει ήδη ξεπεράσει στο πρώτο εξάμηνο τον ετήσιο στόχο του υπουργείου Οικονομίας. Ο στόχος για τον δημόσιο δανεισμό έχει αναθεωρηθεί από τα 37 δισ. ευρώ για το 2008 στα 43 δισ. ευρώ και οι δαπάνες για τόκους εφέτος υπολογίζεται ότι θα υπερβαίνουν κατά 500 εκατ. ευρώ τα 10,5 δισ. ευρώ που αρχικά είχαν εκτιμηθεί.

Τα προβλήματα που θα φέρει η υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας είναι, πρώτον, στο κόστος δανεισμού και, δεύτερον, στην αξιοπιστία της χώρας. Το κόστος δανεισμού υπολογίζεται ότι θα επιβαρύνεται, σύμφωνα με παράγοντες που γνωρίζουν καλά τη συγκεκριμένη αγορά, κατά περίπου 45 εκατ. ευρώ ετησίως.

Το ποσό αυτό δεν είναι τόσο σημαντικό αν συγκριθεί με τον συνολικό δανεισμό που ξεπερνά τα 40 δισ. ευρώ τον χρόνο, σωρευτικά όμως μπορεί να προκαλέσει αυξημένες δαπάνες για τον προϋπολογισμό. Το σημαντικότερο ζήτημα που θα ανακύψει από μια υποβάθμιση της ελληνικής οικονομίας είναι το πλήγμα που θα δεχθεί η αξιοπιστία της.

Οπως αναφέρουν οι ίδιοι παράγοντες, οι επενδυτές θα «βλέπουν» πλέον την Ελλάδα με μεγαλύτερη δυσπιστία, θα έχουν μεγαλύτερες απαιτήσεις από τα προϊόντα όπου τοποθετούν τα χρήματά τους (ομόλογα, γραμμάτια κτλ.) και άρα θα είναι χειρότεροι οι όροι με τους οποίους θα δανείζει το ελληνικό Δημόσιο.

Επίσης, μακροπρόθεσμες ομολογιακές εκδόσεις, όπως αυτές των 30 χρόνων και των 50 χρόνων που έγιναν πρόσφατα από τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους (ΟΔΔΗΧ), θα είναι σχεδόν απίθανο να ξαναγίνουν. Ταυτόχρονα με τα παραπάνω, μια υποβαθμισμένη οικονομία θα δεχθεί ακόμη μεγαλύτερες πιέσεις σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης όπως αυτή που διανύσαμε και συνεχίζουμε να περνάμε.

Ηδη η παγκόσμια οικονομική κρίση έχει δημιουργήσει αρνητικό κλίμα στους επενδυτές, με αποτέλεσμα για να αγοράσουν ομόλογα να ζητούν μεγαλύτερες εγγυήσεις. Ετσι, όταν πρόκειται να κατευθυνθούν στα ομόλογα χωρών με δημοσιονομικά προβλήματα όπως η Ελλάδα (υψηλό χρέος, μεγάλο δημοσιονομικό έλλειμμα, υψηλό έλλειμμα ανταγωνιστικότητας), να αυξάνεται και το επιτόκιο των ομολόγων. Αυτό για τη χώρα μας σημαίνει ότι αναγκάζεται να δανείζεται ακριβότερα από ό,τι παλαιότερα, με αποτέλεσμα να χρεώνει ακόμη περισσότερο τους προϋπολογισμούς των επόμενων ετών.

Η εικόνα αυτή φαίνεται ξεκάθαρα από δύο γεγονότα. Αρχικά από το ότι η διαφορά απόδοσης (spread) των ελληνικών δεκαετών από τα αντίστοιχα δεκαετή ομόλογα της Γερμανίας έφθασε πριν από περίπου 10 ημέρες στις 72 μονάδες βάσης. Ενδεικτικό του προβλήματος είναι ότι στις αρχές Ιουνίου τα spreads ήταν στις 54 μονάδες βάσης, ενώ το υψηλότερο σημείο που έχει φθάσει το ελληνικό spread είναι οι 75 μονάδες βάσης και είχε σημειωθεί στις αρχές της άνοιξης.

Η άλλη σημαντική επίπτωση της κρίσης είναι πως ο δημόσιος δανεισμός εκτιμάται ότι εφέτος θα αγγίξει τα 43 δισ. ευρώ από 37 δισ. ευρώ που αρχικά υπολογιζόταν και οι δαπάνες για τόκους φαίνεται ότι θα ξεφύγουν κατά 500-600 εκατ. ευρώ από τον αρχικό στόχο.

Οι αναλυτές της Standard & Poors και της Fitch Ratings δήλωσαν ότι το κυριότερο μέλημα της ελληνικής κυβέρνησης για να «γλιτώσει» την υποβάθμιση η οικονομία θα πρέπει να είναι η συγκράτηση των δαπανών και η μείωση του δημόσιου χρέους. Οι επισημάνσεις αυτές έγιναν σε μια περίοδο κατά την οποία τα τελευταία στοιχεία δείχνουν υπέρβαση των πρωτογενών δαπανών το εξάμηνο Ιανουαρίου - Ιουνίου 2008 (αυξάνονται με ρυθμό 11,6% έναντι στόχου 8,3%) και εκτόξευση του χρέους.

Το δημόσιο χρέος το πρώτο εξάμηνο του έτους έκλεισε στα 251,9 δισ. ευρώ, όταν η πρόβλεψη του προϋπολογισμού για το ποσό που θα φθάσει το χρέος εφέτος ήταν στα 250,2 δισ. ευρώ, ενώ μέσα σε τρεις μήνες, δηλαδή την περίοδο Απριλίου - Ιουνίου 2008, αυξήθηκε κατά 4,5 δισ. ευρώ. Συνολικά, τα τελευταία τέσσερα χρόνια οι κυβερνήσεις της Νέας Δημοκρατίας έχουν χρεώσει την Ελλάδα με 67,4 δισ. ευρώ. Το δημόσιο χρέος από 184,5 δισ. ευρώ που ήταν στο τέλος του πρώτου τριμήνου του 2004 αυτή τη στιγμή βρίσκεται στα 251,9 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 36,5%. Η... κούρσα του χρέους συνεχίζεται, αφού μπορεί ως ποσοστό του ΑΕΠ να μειωθεί το 2008 στο 91%, όπως προβλέπει η κυβέρνηση προς το παρόν, σε απόλυτους αριθμούς όμως η άνοδος θα είναι μεγάλη.

Σ. ΝΙΚΑΣ




Το ΒΗΜΑ, 07/09/2008 , Σελ.: D03
Κωδικός άρθρου: B15455D031
ID: 296781