Εφιάλτης τα στεγαστικά δάνεια

ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΡΑΠΕΖΙΤΕΣ ΦΟΒΟΥΝΤΑΙ ΟΤΙ ΘΑ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΤΟΥΝ ΟΙ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΑΠΟΠΛΗΡΩΜΗΣ ΤΩΝ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ

Εφιάλτης τα στεγαστικά δάνεια

Χορηγήσεις με το σταγονόμετρο και νέα πίεση στις τιμές των σπιτιών

Το σύνδρομο που χτυπά την αμερικάνικη αλλά και τη βρετανική αγορά ακινήτων, λόγω της κρίσης, προβληματίζει τους εδώ τραπεζίτες.

Διαπιστώνουν ότι αυξάνεται και στην Ελλάδα ο αριθμός των νοικοκυριών που δυσκολεύονται να αποπληρώσουν τα δάνειά τους, ενώ πιέζονται οι αξίες των ακινήτων που έχουν μπει ως υποθήκη.

Σε 300.000 υπολογίζονται τα απούλητα σπίτια καθώς μειώνεται η ζήτηση. Αιτία, μεταξύ άλλων, είναι το ότι δίνονται λιγότερα και ακριβότερα δάνεια, που δεν καλύπτουν το 100% της εμπορικής αξίας.

Οι τράπεζες απορρίπτουν περίπου τέσσερις στις δέκα αιτήσεις νέων χορηγήσεων. Φοβούνται ότι αν η κρίση επιδεινωθεί, θα εμφανιστούν και εδώ σε μεγαλύτερους αριθμούς φαινόμενα πλειστηριασμών και υποχώρησης της κτηματαγοράς.


ΣΤΕΛΕΧΗ ΤΗΣ ΚΤΗΜΑΤΑΓΟΡΑΣ ΜΙΛΟΥΝ ΓΙΑ 300 ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΑΚΙΝΗΤΑ ΠΟΥ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ, ΛΟΓΩ ΚΡΙΣΗΣ, ΣΤΑ ΑΖΗΤΗΤΑ


Απούλητα σπίτια - απλήρωτα δάνεια


Τα χειρότερα έρχονται. Αυτό διαμηνύουν στελέχη των τραπεζών βλέποντας τις εξελίξεις στην ελληνική κτηματαγορά αλλά και στην αγορά των στεγαστικών δανείων.


Η αύξηση των επιτοκίων, το ράλι των τιμών και η διεθνείς συγκυρία, που δεν επιτρέπει αισιοδοξία ότι η παγκόσμια οικονομία θα βγει σύντομα από το τούνελ, δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα που επηρεάζει δανειολήπτες και τράπεζες σε όλα τα επίπεδα:

Τα πρώτα σημάδια

* Σε ό,τι αφορά την αγορά ακινήτων, τραπεζικά στελέχη υποστηρίζουν ότι μέχρι σήμερα βλέπαμε τα πρώτα σημάδια «κόπωσης», που όμως είναι απλώς η πρόγευση των πραγματικών επιπτώσεων που θα ξεδιπλωθούν τους επόμενους μήνες.

Η κάθετη πτώση στις αγοραπωλησίες, καθώς περιορίζεται έτι περαιτέρω το δανεικό χρήμα, δημιουργεί πιέσεις στις τιμές, τη στιγμή που οι κατασκευαστές κάνουν ό,τι μπορούν για να συγκρατήσουν την πτώση και να προστατεύσουν τα έσοδά τους, τα οποία ήδη πλήττονται από το αυξημένα κόστος κατασκευής.

Σύμφωνα με στέλεχος του τμήματος στεγαστικής πίστης μίας εκ των μεγαλύτερων ελληνικών τραπεζών, «τα απούλητα ακίνητα ξεπερνούν πλέον τις 300 χιλιάδες και αυτοί που λένε ότι είναι λιγότερα -περί τις 200 χιλιάδες- το κάνουν περισσότερο για να μην προκληθεί πανικός στην αγορά». Αυτό έχει ως επίπτωση οι «μικροί» κατασκευαστές να μην έχουν πλέον ρευστό για να κάνουν δικές τους δουλειές και πολλοί από αυτούς έχουν αναγκαστεί να δουλεύουν για τους μεγάλους -σε υπεργολαβίες- με αποτέλεσμα να μειώνεται το περιθώριο κέρδος τους ακόμη και στο μισό.

* Στα στεγαστικά δάνεια, αφενός, βαίνει διαρκώς μειούμενος ο ρυθμός των χορηγήσεων και, αφετέρου, αυξάνει ο αριθμός δανειοληπτών που καθυστερούν τις δόσεις τους. Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι τα δάνεια σε καθυστέρηση είναι λίγα (3,6% στα τέλη του 2006 σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος). Στην πιάτσα όμως σημειώνουν πως σήμερα είναι πολλοί περισσότεροι -σε σχέση με δύο χρόνια πριν- οι δανειολήπτες που καθυστερούν να πληρώσουν δύο δόσεις του δανείου τους. Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, οι «ζορισμένοι» έχουν αυξηθεί κατά 30-50% και δεν καταγράφονται στις επίσημες στατιστικές.

Πού οφείλεται η πίεση αυτή; Οπως εξηγούν οι ίδιοι, όχι μόνο στην ακρίβεια και την άνοδο των επιτοκίων, που είναι φανερά και μετρώνται, αλλά και σε «αφανείς» παράγοντες της «μαύρης» ελληνικής οικονομίας. Από τον Μάρτιο του 2006 μέχρι σήμερα το παρεμβατικό επιτόκιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έχει σημειώσει αύξηση κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες (από το 2,25% στο 4,25%) και το euribor 3 μηνών επίσης κατά περίπου 2 ποσοστιαίες μονάδες (από 2,8% στο 4,95% σήμερα).

Ετσι, κάποιος που είχε πάρει δάνειο τότε με επιτόκιο ΕΚΤ συν περιθώριο 1,5 ποσοστιαίας μονάδας, δηλαδή με 3,75%, τώρα αποπληρώνει το δάνειο με επιτόκιο 5,75%. Σε ένα δάνειο ύψους 150 χιλ. ευρώ και διάρκεια 15 χρόνια, η επιβάρυνση στη μηνιαία δόση είναι 155 ευρώ: ξεκίνησε να πληρώνει 1.100 ευρώ το μήνα και τώρα δίνει 1.255 ευρώ.

Εάν, λοιπόν, αυτή η επιβάρυνση συνοδεύεται και από μείωση του εισοδήματος, τότε τα πράγματα χειροτερεύουν: «Ξέρετε πόσος κόσμος έχει χάσει τη... δεύτερη δουλειά του; Αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί να το μετρήσει η Στατιστική Υπηρεσία, αλλά είναι μια πραγματικότητα και όλα μία αλυσίδα στην οικονομία. Οταν, για παράδειγμα, στον κατασκευαστικό κλάδο υπάρχει μεγάλη πτώση, και ειδικά στους μικρούς κατασκευαστές, είναι λογικό τεχνίτες, υδραυλικοί και ηλεκτρολόγοι να έχουν λιγότερες δουλειές απ' ό,τι στο παρελθόν. Οταν, λοιπόν, το εισόδημά τους μειώνεται κιόλας, είναι λογικό να παρουσιάζεται αύξηση στα καθυστερούμενα δάνεια», αναφέρει υπεύθυνος χορηγήσεων.

Για τους παραπάνω λόγους και φοβούμενες τη μεγαλύτερη έκθεση σε επισφαλή δάνεια, οι τράπεζες έχουν γίνει πιο συντηρητικές στις χρηματοδοτήσεις.

Προσέχουν πολύ περισσότερο απ' ό,τι στο παρελθόν την πιστοληπτική ικανότητα του υποψήφιου δανειολήπτη, θεωρώντας πως αυτή είναι η μόνη «άμυνα» που έχουν απέναντι στην κρίση, ενώ δεν χορηγούν δάνεια στο 100% της εμπορικής αξίας του ακινήτου, καθώς φοβούνται ότι θα μειωθούν οι τιμές των σπιτιών.

Συρρίκνωση

Το 2006 ο ρυθμός αύξησης των χορηγήσεων στη στεγαστική πίστη ήταν στο 28%, το 2007 έπεσε στο 22% και τώρα «τρέχει» περίπου με 16%, ενώ οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για περαιτέρω πτώση - πέριξ του 13-14% μέχρι το τέλος του έτους. «Στην Ελλάδα, μπορεί εμείς που είμαστε στις τράπεζες να λέμε ότι δεν υπάρχει υπερχρέωση, αλλά αυτό ισχύει για το σύνολο του πληθυσμού και όχι για χιλιάδες Ελληνες», παρατηρεί με αφοπλιστική ειλικρίνεια επικεφαλής τμήματος στεγαστικής πίστης.

Τέλος, όσοι αγοράζουν τελικά ακίνητο το κάνουν ύστερα από πολύ παζάρι με τους πωλητές και σε τιμές χαμηλότερες από αυτές στις οποίες προσδοκούσαν να πουλήσουν οι δεύτεροι.