Κόντρα στη μείωση της κατανάλωσης ως αποτέλεσμα της διεθνούς κρίσης, στην επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης της κερδοφορίας των εμπορικών επιχειρήσεων και την αρνητική συγκυρία στην εγχώρια αγορά ακινήτων, οι μεγάλοι κατασκευαστικοί όμιλοι και οι εταιρίες που δραστηριοποιούνται στο real estate συνεχίζουν αδιάκοπα τη δημιουργία νέων εμπορικών κέντρων ανά την Ελλάδα. Μέσα στην επόμενη διετία υπολογίζεται πως θα βρίσκονται σε λειτουργία συνολικά 50 τέτοιοι χώροι στην Αθήνα και σε μεγάλες πόλεις της περιφέρειας, μεταβάλλοντας ριζικά την κατανομή της εμπορικής πίτας, «ως συνήθως εις βάρος των μικρότερων επιχειρήσεων».
Οι επαΐοντες θεωρούν δικαιολογημένη την «έκρηξη» δημιουργίας νέων εμπορικών κέντρων. Η χώρα μας, υποστηρίζουν, βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις στην Ευρώπη των «25» σε ό,τι αφορά τη λειτουργία των εμπορικών κέντρων. Με τις πρόσφατες προσθήκες εμπορικών καταστημάτων, αντιστοιχούν κατά μέσο όρο 65 τ.μ. εμπορικών κέντρων σε κάθε 1.000 Ελληνες, όταν ο μέσος ευρωπαϊκός όρος φθάνει στα 200 τ.μ. ανά 1.000 κατοίκους.
Από την άλλη πλευρά, οι κατασκευαστές στέκονται στη μεγάλη ζήτηση από τις εμπορικές αλυσίδες για νέα malls. «Παρά τη δημιουργία αρκετών σύγχρονων εμπορικών κέντρων, υπάρχει ακόμη έλλειψη χώρων με τις προδιαγραφές που ζητούν οι μεγάλοι παίκτες του λιανεμπορίου», αναφέρει στέλεχος εταιρίας διαχείρισης και ανάπτυξης ακινήτων. Για του λόγου το αληθές, τα καταστήματα τόσο στο νέο εμπορικό κέντρο της Lamda Development στο Μαρούσι με την ονομασία «Golden Hall», όσο και στο «Athens Heart» της Pasal Development στην οδό Πειραιώς ήταν προμισθωμένα σε ποσοστό πάνω από 97% εδώ και μήνες.
Η ευκολία με την οποία βρίσκονται ενοικιαστές στα υπό κατασκευή εμπορικά κέντρα δίνει την εντύπωση πως υπάρχει σταθερή ζήτηση για τέτοιου είδους επενδύσεις. Τι θα συμβεί όμως εάν αλλάξουν τα δεδομένα;
Τα τελευταία στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας δείχνουν πως η κατανάλωση βαίνει μειούμενη. Ο δείκτης όγκου λιανικών πωλήσεων μειώθηκε κατά 4,1% τον περασμένο Αύγουστο, σε ετήσια βάση, έπειτα από μείωση 2% τον Ιούλιο, ενώ ο κύκλος εργασιών στο λιανικό εμπόριο τον ίδιο μήνα παρουσίασε μείωση 0,9% έναντι αύξησης 7,8% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του 2007 προς το 2006. Η εκτίμηση των ανθρώπων της αγοράς είναι πως η κατάσταση θα γίνει δυσκολότερη.
Ο Κωνσταντίνος Λαμπρόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της Αττικά Πολυκαταστήματα, που ετοιμάζεται για τη λειτουργία του «Golden Attica» στο «Golden Hall», προβλέπει πως η μείωση της κατανάλωσης θα επιδράσει ακόμη και στους «μεγάλους» της αγοράς, οδηγώντας σε ανακατατάξεις το λιανεμπόριο. Παρά την κρίση, σε κάθε νέο mall οι επιχειρηματίες διαγκωνίζονται για τα καταστήματα μεγάλης προβολής, παρά τα συγκριτικά με άλλους χώρους υψηλά μισθώματα.
«Μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις η κερδοφορία μας να επιβαρύνεται από τα υψηλότερα λειτουργικά έξοδα, όμως εξασφαλίζουμε μεγάλη προβολή και απευθυνόμαστε σε μεγαλύτερο αριθμό καταναλωτών.
Εξάλλου, εάν δεν πάμε σε κάποιο από τα νέα malls, κάποιος άλλος θα το κάνει και αυτός μπορεί να είναι ο ανταγωνιστής μας», αναφέρει διευθυντικό στέλεχος μεγάλης αλυσίδας ειδών πληροφορικής.
Είναι ενδεικτικό πως στο νέο εμπορικό κέντρο «Athens Heart», αλυσίδες όπως ο Κωτσόβολος ή η σουηδική Η&Μ, που μισθώνουν χώρους 1.500 τ.μ., ξεκινούν κάθε πρώτη του μηνός με πάγια έξοδα κατά μέσο όρο περίπου 37 χιλιάδων ευρώ για το μίσθωμα (25 Euro το τετραγωνικό μέτρο και 9 ευρώ/τ.μ. για κοινόχρηστες δαπάνες και έξοδα marketing,συνολικά γύρω στα 35 Ευρώ κόστος το τετραγωνικό μέτρο.)
Εάν υπολογιστούν τα έξοδα μισθοδοσίας και οι λοιπές δαπάνες, αντιλαμβάνεται κανείς τους τζίρους που πρέπει να πετύχουν αυτά τα καταστήματα για να παραμένουν κερδοφόρα.
Η Pasal, όπως ανέφερε, έχει εκτιμήσει στα 5,7–6 εκατ. ευρώ τα ετησιοποιημένα βασικά μισθώματα από το εμπορικό της κέντρο όπου θα μισθωθούν συνολικά 20 χιλιάδες τ.μ.
Το βέβαιο είναι πως η δημιουργία «νέας γενιάς» εμπορικών κέντρων, εκτός από τις καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων, άλλαξε και το «χάρτη» του εμπορίου στην Αττική.
To «The Mall Athens», επένδυση ύψους 320 εκατ. ευρώ, πέρυσι υποδέχθηκε περί τα 11 εκατ. επισκέπτες (αριθμός που αναμένεται ακόμη μεγαλύτερος φέτος) και πραγματοποίησε μικτές πωλήσεις 380 εκατ. ευρώ, ενώ τα έσοδα ενοικίων και parking έφθασαν στα 35 εκατ. ευρώ.
Ο τζίρος και η μεγάλη επισκεψιμότητα δεν δημιουργούνται εκ του μηδενός αλλά απομυζώντας τις αγορές των δήμων με τους οποίους γειτνιάζουν, ακόμη και άλλων εμπορικών κέντρων με μικρότερη «αποδοχή» στους καταναλωτές, όπως άλλωστε ήδη παρατηρείται κατά μήκος της λεωφόρου Κηφισίας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ που αφορούν την εξέλιξη του κύκλου εργασιών του λιανικού εμπορίου την περίοδο 1995-2008 (Απρίλιος), ο τζίρος των πολυκαταστημάτων αυξήθηκε κατά 357% έναντι αύξησης 176% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ένδυσης και υπόδησης (που συγκαταλέγονται στους μεγαλύτερους μισθωτές των malls), σαφές δείγμα ότι το μερίδιο των «μικρών» διαρκώς συρρικνώνεται προς όφελος των ισχυρότερων.
Υπολογίζεται πως για κάθε νέα θέση εργασίας που δημιουργούν τα εμπορικά «μεγαθήρια», χάνονται κατά μέσο όρο δύο, κυρίως σε οικογενειακές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
«Πληθωρισμός» εμπορικών κέντρων
Στις 28 Νοεμβρίου θα ανοίξει τις πόρτες του για το κοινό το «Golden Hall», το νέο εμπορικό κέντρο της Lamda Development που αναπτύσσεται στις εγκαταστάσεις του πρώην Διεθνούς Κέντρου Τύπου - IBC (International Broadcasting Center), στη λεωφόρο Κηφισίας, στο Μαρούσι. Το κέντρο αναπτύσσεται σε 3 επίπεδα, τα οποία αναλογούν σε περίπου 40.000 τ.μ. διαθέσιμου προς χρήση χώρου (GLΑ). Θα διαθέτει υπόγειο χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων 1.400 περίπου θέσεων σε δύο επίπεδα, καθώς και χώρο γραφείων 4.500 τ.μ. περίπου και θα αποτελεί επένδυση 75 εκατ. ευρώ.
Ακολουθεί στις 4 Δεκεμβρίου το «Athens Heart», στην οδό Πειραιώς 180. Στα 20 χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα του θα φιλοξενούνται, μεταξύ άλλων, η Η&Μ, η Κωτσόβολος, η Πλαίσιο Computers, brands του ομίλου Λεμονή, η Folli-Follie κ.ά. Πρόκειται για επένδυση 59 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του οικοπέδου), από την οποία η εταιρία αναμένει να εγγράψει στα φετινά της αποτελέσματα υπεραξίες που υπολογίζονται στα 35 εκατ. ευρώ.
Ενα από τα μεγαλύτερα εμπορικά κέντρα της χώρας κατασκευάζει στο Βοτανικό η «Μπάμπης Βωβός», δίπλα στο νέο γήπεδο του Παναθηναϊκού. Θα αποτελείται από τέσσερα επίπεδα εμπορικών χρήσεων συνολικής επιφανείας 70 χιλιάδων τ.μ. και χώρους στάθμευσης 2.300 αυτοκινήτων, ενώ η λειτουργία του αναμένεται μέχρι το τέλος του 2009. Στην Κάντζα Παλλήνης σχεδιάζεται, με ορίζοντα το 2009-2010, η κατασκευή του μεγαλύτερου εμπορικού και ψυχαγωγικού πάρκου της χώρας. Πρόκειται για το σχέδιο «Cambas» της REDS, σε συνεργασία με τη La Societe Generale Immobiliere Espagne, που προβλέπει την κατασκευή ενός εμπορικού κέντρου συνολικής έκτασης 100.000 τ.μ. Ακόμη, προωθείται η δημιουργία του εμπορικού πάρκου «Γιαλού», στα Σπάτα, όπου περίπου 21 χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα θα αφορούν το εκπτωτικό «χωριό» της McArthurGlen.
Η Χαραγκιώνης την περίοδο αυτή κατασκευάζει το εμπορικό κέντρο Capitol στην περιοχή του Μουσείου, στη συμβολή των οδών 3ης Σεπτεμβρίου και Iουλιανού. Είναι επένδυση συνολικού ύψους 37 εκατ. ευρώ και αναμένεται να λειτουργήσει το δεύτερο εξάμηνο του 2009. Με συνολική καλυμμένη επιφάνεια 28.000 τ.μ., τα 12.000 τ.μ. προορίζονται για εμπορική εκμετάλλευση και ήδη έχουν μισθωθεί χώροι από την Carrefour και τη Village Roadshow.
Ελεύθερος Τύπος
16.11.2008
