Όχι στην αυλή μου

Τρίτη, 7 Απριλίου 2009 - 09:17

Του Δρ. Ιωάννη Τσιπουρίδη

Η ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας έχει αντιμετωπιστεί θετικά από τη μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών, αλλά έχει προκαλέσει και αρκετές συζητήσεις και έντονες αντιδράσεις. Δεν είναι λίγες οι περιοχές που δεν θέλουν να ακούσουν για εγκατάσταση ανεμογεννητριών. Και σε πολλές από αυτές, στις οποίες υποβλήθηκαν αιτήσεις για κατασκευή αιολικών πάρκων, ακόμη και από το 2001 που πρωτοξεκίνησε αυτή η διαδικασία από τη ΡΑΕ, έχει ανασταλεί ή και ακυρωθεί η κατασκευή έργων ή στην καλύτερη περίπτωση απλά καθυστερεί. Φυσικά αν έχει υποβληθεί η αίτηση το 2001 και βρισκόμαστε τώρα στο 2009, δεν ξέρω αν αυτό λέγεται απλά καθυστέρηση ή πρέπει να βρούμε ένα νέο όρο.

Το φαινόμενο «Μακριά από την αυλή μου να είναι και όπου άλλου θέλετε βάλτε τις» (ελεύθερη απόδοση στα ελληνικά του αμερικάνικου “Not in my backyard - N.I.M.B.Y”) έχει βρει φανατικούς θιασώτες στην πατρίδα μας. Αν το καλοσκεφτείτε ίσως να το έχουμε διδάξει εμείς στους υπόλοιπους λαούς. Μαζί με τα φώτα του πολιτισμού μας που τόσο απλόχερα δώσαμε, ώστε δεν κρατήσαμε λίγο και για εμάς, ίσως να δώσαμε και λίγο τέτοιου είδους σκοταδισμό. Γιατί μη μου πείτε ότι είναι διαφορετική η φιλοσοφία που διέπει π.χ. τα σκουπίδια. Τα πετάμε όπου σταθούμε και όπου βρεθούμε, αλλά στο σπίτι μας, στη γειτονιά μας, είμαστε απαιτητικοί και κριτικοί όλων των άλλων συμπατριωτών μας που κάνουν ακριβώς το ίδιο παντού, εκτός από τη δική τους αυλή.

Η δικιά μας η αυλή φυλάσσεται ως κόρη οφθαλμού όχι μόνο για λόγους υγείας ή αισθητικής, αλλά και για την αξία που έχει στο χρηματιστήριο ακινήτων. Κι αυτό είναι το κυρίαρχο αίτιο πίσω από τις αντιδράσεις. Η αξία της γης, παρούσα αλλά και μέλλουσα ως εν δυνάμει τουριστική περιοχή, όπως άλλωστε άπασα α Ελλάς.

Έτσι, λοιπόν και με τις ανεμογεννήτριες. Εγώ να μην τις βλέπω και τσιμέντο να γίνουν οι άλλοι. Άλλωστε τόσο καιρό δε σκοτίστηκα που οι συμπατριώτες μου σε Μεγαλόπολη και Πτολεμαίδα - Κοζάνη πνίγονται στους ρύπους και πεθαίνουν από λευχαιμία, κάθε φορά που εγώ ανοίγω τον θερμοσίφωνα για το ντουσάκι μου.

Όμως, επειδή αυτά δεν είναι θέματα που συζητιούνται ανοιχτά, μια και δεν μπορείς να πεις δημόσια ότι αδιαφορείς για την υγεία των συμπολιτών σου, έπρεπε να δημιουργηθούν κάποιοι μύθοι που να αιτιολογήσουν την αντίδραση. Κι έτσι χτίστηκε ο μύθος του θορύβου, ο μύθος των γκέι τράγων, ο μύθος της καταστροφής της χλωρίδας και της πανίδας, κτλ.

Το αστείο είναι ότι όλα τα ανωτέρω καταρρίπτονται με μια και μόνο επίσκεψη σε ένα αιολικό πάρκο. Σε πολλά αιολικά πάρκα (Ξηρολίμνη, Παναχαϊκό, Ανάβρα κτλ) πρόβατα, κατσίκες και αγελάδες ξεκουράζονται στα πόδια των ανεμογεννητριών και –άκουσον, άκουσον– έχουν συλληφθεί ακόμη και να ερωτοτροπούν. Η δε χλωρίδα, αναπτύσσεται όπως και πριν και μάλιστα σε πολλές περιοχές του πλανήτη οι ανεμογεννήτριες εγκαθίστανται μέσα σε χωράφια με καλλιέργειες επιτυγχάνοντας το γνωστό 2 σε 1. Όσο για το θόρυβο, αν για τις παλιές ανεμογεννήτριες της δεκαετίας του ΄80 μπορούσε να λεχθεί ότι έκαναν κάποιο θόρυβο αν στεκόσουν από κάτω, οι σημερινές τεράστιες αδελφές τους απλά ψιθυρίζουν, αλλά οι καλοί μου τρόποι, μου απαγορεύουν να πω τι λένε..

Μια επίσκεψη θα πείσει το κάθε καλοπροαίρετο άνθρωπο. Και μεγάλη ευκαιρία γι΄ όλους είναι η Παγκόσμια Ημέρα του Ανέμου που γιορτάζεται στις 15 Ιουνίου, στα πλαίσια της οποίας η ΕΛΕΤΑΕΝ (www.eletaen.gr) οργανώνει επισκέψεις σε αιολικά πάρκα σε όλη τη χώρα. Δείτε μόνοι σας την αλήθεια κατάματα.

Μερικοί άλλοι, θέτουν το ερώτημα «μα γιατί δεν φτιάχνετε τις ανεμογεννήτριες όπως ήταν οι παλιοί ανεμόμυλοι;», αναφερόμενοι προφανώς στο μέγεθος.

Δυστυχώς για άλλη μια φορά αποδεικνύεται σωστή η ρήση «το μέγεθος μετράει.». Χρειάζονται πάρα πολλές ανεμογεννήτριες διαστάσεων ανεμόμυλου, αναπτυγμένες σε πολύ μεγαλύτερη έκταση, για να παράγουν την ενέργεια που μας δίνει μια σύγχρονη μεγάλη ανεμογεννήτρια. Και οι ενεργειακές ανάγκες μας είναι τόσες που δεν καλύπτονται με το μικρό που είναι και όμορφο, αλλά με το μεγάλο που είναι αναγκαίο.

Ο ηλεκτρισμός έχει μπει σε κάθε μικρή ή μεγάλη πτυχή της ζωής μας. Δεν είναι δυνατόν να θέλουμε να καταναλώνουμε τόση ενέργεια και μετά να περιμένουμε να παραχθεί με «μαγικό και αθέατο» τρόπο. Δεν υπάρχει μαγικός τρόπος. Και αυτήν την απληστία πληρώνουμε σήμερα με τις κλιματικές αλλαγές, που δεν είναι τίποτε λιγότερο από τις συνέπειες της αλόγιστης, σπάταλης-κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας που παράγουμε με εκμετάλλευση ορυκτών καυσίμων.

Γι΄ αυτό, έτσι κι αλλιώς, ασχέτως με τι θα διαλέξουμε να κάνουμε, πρέπει να μάθουμε να περιορίσουμε δραστικά τη σπατάλη ενέργειας που κάνουμε σήμερα και όχι να περιμένουμε κάθε χρόνο αύξηση της ενεργειακής κατανάλωσης.

Φυσικά υπάρχουν και επιχειρήματα που δεν καταρρίπτονται με μια απλή επίσκεψη. Όπως το πολιτικό – φιλοσοφικό επιχείρημα ότι η αιολική δεν είναι ανανεώσιμη πηγή ενέργειας και άρα δεν πρέπει να είναι κανείς υπέρ των ανεμογεννητριών μόνο εξ αυτού, αφού η ιδιοκτησία των αιολικών πάρκων (τα μέσα παραγωγής) βρίσκεται σε χέρια ιδιωτών.

Συγχωρέστε την ηλιθιότητα μου, αλλά ποια μορφή ενέργειας πληροί το παραπάνω κριτήριο; Μήπως η πυρηνική; Οι λιθανθρακικοί θερμικοί σταθμοί; Και μια και το συζητάμε ποια παραγωγική διαδικασία πληροί αυτήν την προϋπόθεση; Σε ποια περίπτωση τα μέσα παραγωγής ανήκουν στον λαό; Ή η συγκεκριμένη πολιτική ανάλυση έχει εφαρμογή μόνο στα αιολικά; Τις άλλες παραγωγικές διαδικασίες, βιοτεχνίες, βιομηχανίες, ξενοδοχεία που κοσμούν την ύπαιθρο ποιοι τις διαχειρίζονται; Αναρχικές ομάδες;

Στέκεται η αιολική ενέργεια εμπόδιο σε κάποια κοσμοϊστορική αλλαγή; Φταίει η αιολική ενέργεια που δεν τα καταφέραμε ως τώρα; Προφανώς και φταίει το σύστημα και το μοντέλο ανάπτυξης που ακολουθήθηκε για τα χάλια της ανθρωπότητας και του πλανήτη. Δεν είναι δυνατόν να θέλουμε να αλλάξουμε το πολιτικό σύστημα και να το θυμόμαστε με αφορμή την αιολική ενέργεια. Έλεος!

Στο σημερινό υπαρκτό συγκεντρωτικό σύστημα παραγωγής όλων των αγαθών και υπηρεσιών και επομένως και της ενέργειας, η καλύτερη ενεργειακή επιλογή είναι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Η απαξίωση της αιολικής ενέργειας και η άρνηση αξιοποίησης της απλά ανοίγει το δρόμο για άλλες πηγές ενέργειας. Κάθε φορά που εμποδίζουμε ένα αιολικό πάρκο, φέρνουμε λίγο πιο κοντά ένα σταθμό λιθάνθρακα ή ένα πυρηνικό εργοστάσιο, γιατί η ενέργεια που συνεχίζουμε να καταναλώνουμε, κάπως πρέπει να παραχθεί. Και η εποχή που τη ρύπανση από τους λιγνιτικούς ή λιθανθρακικούς σταθμούς την πλήρωναν μόνο οι κάτοικοι των γύρω περιοχών, πέρασε. Οι κλιματικές αλλαγές δεν έχουν σύνορα. Και δυστυχώς για εμάς ούτε την πολυτέλεια του χρόνου έχουμε για να καθυστερούμε τις ενεργειακές επιλογές μας.

Αν όχι, λοιπόν, ανεμογεννήτριες, τότε τι; Σε αυτό το ερώτημα πρέπει να απαντήσουμε πριν κάνουμε την επιλογή μας.

*Ο Δρ. Ιωάννης Τσιπουρίδης είναι Πρόεδρος Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας – ΕΛΕΤΑΕΝ και εκδότης των περιοδικών "ΑΝΕΜΟλόγια" και "Energy point"


http://www.capital.gr/news.asp?id=711045